انسانها اغلب از مرور خاطرات گذشته لذت میبرند. برخی از این خاطرات انسان را به فضایی باز میگرداند که زندگی در آن البته کوتاه و موقت هم لذتبخش است و هم آموزنده.
شخص به نام «جیم گلدن» از محصولات مختلفی عکسبرداری میکند. گاه حتی سوژهاش خود آن محصولات هستند. گاهی هم از وسایل روزمره و یا فناوریهای عهد تیرکمان(!) کلکسیونهای شگفتآوری میسازد، مثل برخی از تصاویر مربوط به فناوری بازیهای ویدیویی که در زیر خواهید دید و واقعاً نمیدانیم این دستگاهها را از کجا پیدا کرده است.
آخرین پروژه گلدن «عتیقههای فناوری» نام دارد و هم شامل عتیقه میشود و هم فناوری. وی با جمعآوری فناوریهای بسیار قدیمی مثل فلاپیدیسکها و یا نوارهای «بتامکس» که البته شاید برای کاربران ایرانی خیلی آشنا نباشند، توانسته مجموعهای واقعاً نفیس از تصاویر را به دوستداران دنیای فناوری ارائه دهد. اما این پایان ماجرا نیست. گلدن با استفاده از فرمت GIF و کنار هم گذاشتن تصاویری با کیفیت فوقالعاده بالا، به برخی از اسطورههای فناوری جان دوباره بخشیده است. اینکه یک تصویر ثابت از تلفنهای دایرهای ببینید یک چیز است، اما اینکه کاملاً یادتان بیاید (یا برای اولین ببینید) که گوشی این تلفنها چگونه با هر تماسی بالا و پایین میپرید واقعاً چیز دیگری است.
گلدن میگوید: «فکر ساختن عتیقههای فناوری بعد از آن به ذهنم رسید که یک گوشی همراه آجری را در یک سمساری در یکی از مناطق حاشیه ایالت «اورگن» دیدم. شگفتزدگی من در آن موقع دو قسمت داشت: اول اینکه به یاد گذشته افتادم. و دوم اینکه کنجکاو شدم ببینم چه بلایی بر سر این فناوریها آمده است. اینگونه شد که به دنبال رسانههای مختلف رفتم و محصولات تأثیرگذار در فناوری را جمع کردم، محصولاتی که اکثر آنها اکنون آنقدر کوچک شدهاند تا بالأخره در کف دست جا بشوند. این تصاویر یادآور این است که پیشرفت بشر هزینه داشته است و اینکه تلاشهای ما هم بالأخره تاریخ انقضا دارد.»
• ضبط نواری «قرقره به قرقره»
«یک محصول زیبا، ساده و خوشرنگ برای عکس گرفتن. به نظر من این اساس این دوره از فناوری است. انگیزه من برای تهیه فایلهای متحرک هم از همین جا آمد. دستگاه را روشن کردم، عالی کار میکرد.»
• ماشین تایپ الکترونیکی
مگر ماشین تایپهای قدیمی چه مشکلی داشتند؟ «اغلب رنگ آنها خیلی مهم بود. این مدل یکی از مدلهای قدیمی الکترونیکی است... بسیاری از این دستگاهها به همان اندازه که کاربردشان اهمیت داشت، زیباییشان هم مهم بود.»
• تلفن دایرهای
این مدل تلفن هیچ ویژگی خاصی ندارد. «فقط شمارهای که روی آن نوشته شده آن را متمایز میکند.»
• پروژکتور اسلاید
«پدر من یک عکاس تفننی اما بسیار ماهر بود و همیشه فیلمهای اسلایدی میگرفت، بنابراین همیشه فیلمهای اسلایدی از ریزش برگها در پاییز یا دیگر مسافرتهای پدرم داشتیم. همه این فیلمها درخشندگی خاصی داشتند و من را مسحور خود میکردند: نورهای کمرنگ، صدای آرام پروژکتور، بوی فن دستگاه، رنگها...»
• گوشی آجری
«گوردون گکو» بازیگر آمریکایی در فیلم «والاستریت» محصول سال 1987 از این گوشیها استفاده و آنها را مشهور کرد.
• فلاپیدیسکهای 8 اینچی
«یادم میآید این فلاپیدیسکها را در فیلم «بازیهای جنگ» سال 1983 دیدم. آن موقع ده سالم بود و من که به دنبال ورود به دنیای رایانهها بودم، به شدت تحت تأثیر این دیسکها قرار گرفته بودم.»
• کارت پانچ
«کارت پانچها بیش از 100 سال به بشریت خدمت کردهاند، اتفاقات بدی که در آغاز قرن بیست و یکم افتاد تقصیر آنها بود، و همین کارتها باعث شدند یک انتخابات ریاستجمهوری به چالش کشیده شود. یک تکه مقواست که سوراخ دارد و با این سوراخها دستگاه را کنترل میکند. واقعاً جالب است.»
• فلاپیدیسکهای 5.25 اینچی
• فلاپیدیسکهای 3.5 اینچی
«من شخصاً عاشق این عکس هستم، به خاطر رنگ و ترتیب دیسکها. این نسل پیشرفت بزرگی نسبت به نسل 5.25 اینچی محسوب میشدند، حتی میتوانستید آنها را توی کیسه بیندازید. هم محکم بودند، هم کوچکتر، و هم رنگهای مختلف داشتند. دیگر چه میخواهید؟»
• صفحههای وینیلی 7 اینچی
«من بچه که بودم صفحههای 7 اینچی موسیقی راک به سبک «هاردکور» و «پانک» را جمعآوری و با دیگران مبادله میکردم. دلیلم برای آوردن تصاویر این صفحهها اینجا هم این بود که اگرچه صفحههای گرامافون به نوعی دوباره دارند احیا میشوند، اما صفحههای 7 اینچی از این قاعده مستثنی هستند.»
• میکروکاستها
• کارتریجهای حافظه رام بازیهای ویدیویی
«این حافظهها مربوط به سیستم بازی «مگناواکس آدسی 2» هستند، اما این فناوری بین همه کنسولهای بازی 8 بیتی آن زمان مشترک بود: «آتاری 2600»، «اینتلیویژن»، «کولکوویژن»، «نس» (نسل قدیمی نینتندو) و... نینتندو 64 آخرین نسل کنسولهای بازی بود که از کارت حافظه رام استفاده میکرد.»
• زیپدیسکها
ابتدا قرار بود این حافظهها جایگزین فلاپیدیسکها بشوند. هر کدام از این دیسکهای جدید 100 مگابایت حافظه داشت که در آن زمان بسیار زیاد بود. اما عرضه دیسکهای فلش یواسبی، زیپدیسکها را تحتالشعاع قرار داد.
• بتامکس
شاید بتامکس در نبرد با ویاچاس شکست خورده باشد...
• ویاچاس
... اما هر دوی آنها میدان را به دیسکهای نوری واگذار کردند.